Şafii mezhebine göre üzerinde kan lekesi veya herhangi bir necaset olduğunu gören imamın ve bu imama uyan cemaatin durumu nedir, namazı tekrar kılmaları gerekir mi?
Şafii mezhebine göre kan necistir. Namaz kıldıktan sonra elbisesinde kan olduğunu gören kimse namazı yeniden kılmalıdır.
Necasetin bulunduğunu bilmemek:
Bir kimse namaz kılarken affedilemiyecek kadar pisliği taşıdığı hâlde, bilmeyerek namaz kılsa, Malikîler dışındaki üç mezhebe göre namazı batıl olup kaza edilmesi lâzımdır. Çünkü namazın kılınmasında temizliğin bulunması şarttır. Bunun namazı iptal ettiğini, yahut pisliğin bulunduğunu bilmese de durum aynıdır.
Çünkü Allah Tealâ: "Elbiseni temizle" buyurmaktadır. Malikîlerde meşhur olan görüş şudur: Abdestsizlikten temizlenmek ve hatırlar ve gücü yeterse necaseti gidermek farzdır. Necasetin bulunduğunu hatırlayarak ve bunu gidermeye gücü yeterek namaz kılan kişinin, bu namazı yeniden kılması vaciptir.
Aciz olma yahut unutma durumlarında bu vaciplik düşer. Böyle bir kimse unutarak yahut aciz olduğu hâlde namaz kılarsa bu namazı yeniden kılması gerekmez.
[Fethu'l-Kadîr, I, 179; ed-Dürrül-Muhtâr, 1,373; Muğni'l-Muhtâc, 1,188; eş-Şerhü's- Sağîr, 1,64, 293 Keşşaful-Kınâ', 1,22; el-Muğnî, 1,109; el-Mühezzeb, 1,59; el-Mecmû, Ill, 163.]
Şafiilere göre namazı geçersiz olan imama uyan cemaatin durumu:
İmamlık eden kişinin kâfir veya kadın olduğu ortaya çıkarsa, ona uyanların namazlarını yeniden kılmaları vacip olur. Çünkü cemaat, imamın durumunu, iyi bir kimse olup olmadığını araştırmayı terk ettiği için kusurludur. Bununla beraber, imamlık eden kişi imam olma ehliyetine sahip değildir.
Fakat imamın cünüp olduğu, abdestsiz olduğu yahut elbise veya bedeninde gizli bir necasetin bulunduğu ortaya çıkarsa, o imama uyanların namazlarım yeniden kılmaları vacip değildir. Çünkü bunda kendilerinin bir kusuru bulunmamaktadır.
Cuma namazı bu hükmün dışındadır. Cuma namazında imamla birlikte namaz kılanlar, abdestsiz yahut üzerinde pislik bulunan kişi dahil, sadece kırk kişi ise namazlarını yeniden kılmaları gerekir.
Bunun gibi, imamın üzerindeki pislik eğer görünür pislik ise, yine cemaatin namazlarını yeniden kılmaları gerekir. Çünkü imama uyan kişinin bunda kusuru vardır. Ayrıca görülen pislik cemaat durumundaki kişinin, biraz düşünüp dikkat edecek olsa görebileceği şekildedir. Gizli olan pislik böyle değildir.
[Muğni'l-Muhtâc, 1, 241; el-Mühezzeb, 1,97.]